Οι Αστικές Καινοτόμες Δράσεις (Urban Innovative Actions - UIA) είναι μια πρωτοβουλία της ΕΕ που ξεκίνησε το 2015 και ενθαρρύνει τις πόλεις να δοκιμάσουν νέες λύσεις στις αστικές προκλήσεις. Χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), με συνολικό προϋπολογισμό 372 εκατομμύρια ευρώ κατά την περίοδο 2014-2020 και με μέγιστη συνεισφορά 5 εκατομμύρια ευρώ ανά έργο.
Η παρούσα μελέτη αποτελεί την πρώτη εξωτερική αξιολόγηση των UIA, ενώ η υλοποίηση της πρωτοβουλίας βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Τα ευρήματά της πρέπει επομένως να θεωρηθούν προκαταρκτικά χωρίς να αποτυπώνουν τον αντίκτυπο τον οποίο μόνο μία εκ των υστέρων αξιολόγηση θα μπορούσε να μετρήσει, και ο οποίος αναμένεται το 2024, το συντομότερο. Ως ενδιάμεσο βήμα, η μελέτη επικεντρώθηκε σε τέσσερις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που διοργανώθηκαν σε επίπεδο ΕΕ μεταξύ του 2015 και του 2019, μέσω των οποίων χορηγήθηκε χρηματοδότηση για 75 έργα που αφορούσαν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που ανταποκρίνονται στα θέματα προτεραιότητας της Αστικής Ατζέντας για την ΕΕ και υλοποιούνται από τοπικές εταιρικές σχέσεις με επικεφαλής τις αστικές αρχές. Δεν καλύπτει την πέμπτη και τελευταία πρόσκληση υποβολής προτάσεων από την πρωτοβουλία UIA, η οποία οδήγησε σε 11 επιπλέον έργα που εγκρίθηκαν πιο πρόσφατα το 2020.
Η μελέτη αξιολόγησης αποτίμησε την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα, τη σχετικότητα, τη συνοχή και την προστιθέμενη αξία της πρωτοβουλίας UIA στην ΕΕ. Προσδιόρισε μια σειρά καινοτομιών που δοκιμάστηκαν, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης νέων τεχνικών, κοινωνικής καινοτομίας, καινοτομιών παροχής υπηρεσιών, χρηματοοικονομικών καινοτομιών και καινοτομιών διακυβέρνησης. Υπάρχουν ενδείξεις σταθερών επιτευγμάτων σε έργα που επιλέχθηκαν στις δύο πρώτες προσκλήσεις. Ωστόσο, παρατηρήθηκαν καθυστερήσεις στην εφαρμογή για ορισμένα έργα, καθώς και αβεβαιότητα ως προς το εάν αυτά τα έργα θα επιτύχουν όλα τα προβλεπόμενα αποτελέσματα, όπως είχαν προγραμματιστεί ή / και εγκαίρως. Η πρωτοβουλία UIA προσφέρει δυνατότητες ευρύτερου αντίκτυπου στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη και την Πολιτική Συνοχής μέσω ενός πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος που επιτυγχάνεται μέσω της βιωσιμότητας, της κλιμάκωσης, της μεταφοράς και της αναπαραγωγής των καινοτομιών. Ωστόσο, αυτή η δυνατότητα παραμένει σε μεγάλο βαθμό μη πραγματοποιημένη σε αυτό το μεσοπρόθεσμο στάδιο στην εφαρμογή της πρωτοβουλίας .
Οι συστάσεις της μελέτης περιλαμβάνουν τη διατήρηση των θεμελιωδών στοιχείων του μέσου, τον καλύτερο προσδιορισμό των τύπων καινοτομιών που πρέπει να επιδιωχθούν, την ενίσχυση της έμφασης στη βιωσιμότητα, την κλιμάκωση και τη μεταφορά επιτυχημένων καινοτομιών καθώς και την αναθεώρηση της διαδικασίας επιλογής και εφαρμογής με σκοπό τη βελτίωση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των έργων και τη σχετικότητα τους με την Πολιτική Συνοχής 2021-2027
Η μελέτη αξιολόγησης αντλεί μια θετική εικόνα των επιτευγμάτων που μπορούν να παρατηρηθούν μέχρι στιγμής: οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων της πρωτοβουλίας UIA προσέλκυσαν μεγάλο ενδιαφέρον πολλών Ευρωπαϊκών πόλεων και οδήγησαν σε έναν καλό συνδυασμό έργων και μορφών καινοτομίας που αρχίζουν να δείχνουν απτά αποτελέσματα.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη Μελέτη Αξιολόγησης μπορείτε να βρείτε εδώ: Assessment Study of the Urban Innovative Actions 2014-2020 - Final report
Παραρτήματα:
