Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσκαλεί όλους τους συμμετέχοντες σε τρέχοντα προγράμματα ευρωπαϊκής εδαφικής συνεργασίας (Interreg) να λάβουν μέρος στη διαβούλευση που έχει ήδη ξεκινήσει (από τις 26 Μαρτίου) για το μέλλον της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής μετά το 2027. Η διαδικασία διαβούλευσης έγκειται στη διεξαγωγή μιας πανευρωπαϊκής έρευνας αναφορικά με τη συνεργασία των πόλεων της ΕΕ στο πεδίο της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 31 Ιουλίου 2024.
Ως προς το σκέλος του προγράμματος URBACT, η έρευνα εστιάζει στις πόλεις (ανεξαρτήτως μεγέθους) και τις ανάγκες τους, παραμένοντας ταυτόχρονα ανοικτή στο ευρύ κοινό. Κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να μπει στην πλατφόρμα EUSurvey και να συμπληρώσει το σχετικό ερωτηματολόγιο, ενώ, παράλληλα με τη διεξαγωγή της έρευνας, θα διοργανωθεί μια σειρά διαβουλευτικών εκδηλώσεων και γύρων συζητήσεων που θα απευθύνεται στους πολίτες και ιδίως τους νέους ανθρώπους.
Όπως επισημαίνει ο Teofil Gherca, διευθυντικό στέλεχος του προγράμματος URBACT, «είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι συνδιαμορφώνουμε όλοι μαζί από κοινού το μέλλον του URBACT. Σκοπός μας είναι η υποστήριξη της ανταλλαγής γνώσεων και καλών πρακτικών μεταξύ των ευρωπαϊκών πόλεων. Η έρευνα αυτή θα μας βοηθήσει να αναδείξουμε τα οφέλη μιας τέτοιας συνεργασίας και να αναβαθμίσουμε τη συνολική προσφορά μας προς τις πόλεις. Οι πόλεις γνωρίζουν καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον τι πραγματικά χρειάζονται για να βελτιώσουν την ευημερία και την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους».
Εν τέλει, τα αποτελέσματα της έρευνας θα δημοσιευθούν και θα υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να τροφοδοτήσουν τη συζήτηση για το μέλλον της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής και τη στήριξη που αυτή παρέχει στις συνεργασίες μεταξύ πόλεων.
Μην αναρωτηθείτε τι μπορείτε εσείς να κάνετε για το URBACT, αλλά τι μπορεί το URBACT να κάνει για εσάς
Από το 2002, το πρόγραμμα URBACT καθοδηγεί την αλλαγή σε ολόκληρη την Ευρώπη, μέσω της ενεργοποίησης συνεργατικών σχημάτων και μηχανισμών ανταλλαγής γνώσεων μεταξύ πόλεων ενταγμένων σε θεματικά δίκτυα δράσεων. Μέχρι στιγμής, περισσότερες από 1.000 ευρωπαϊκές πόλεις έχουν συμμετάσχει στο πρόγραμμα URBACT, λαμβάνοντας μέρος συνολικά σε περισσότερα από 150 δίκτυα και περισσότερα από 20 εθνικά συνέδρια, ευρωπαϊκά θερινά πανεπιστήμια και εορταστικές εκδηλώσεις, στο πλαίσιο μιας κοινής αντίληψης και ενός κοινού οράματος για βιώσιμη και ολοκληρωμένη αστική ανάπτυξη.
Διαχρονικά και διατομεακά, τα εν λόγω δίκτυα έχουν ανταποκριθεί στις ανάγκες των πόλεων, μέσω της ανάπτυξης των δεξιοτήτων των τοπικών εμπλεκομένων φορέων σε σχέση με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ολοκληρωμένων και συμμετοχικών πολιτικών και του διαμοιρασμού καλών αστικών πρακτικών. Στο πλαίσιο του προγράμματος URBACT III, για παράδειγμα, το δίκτυο URGE προέβη στον σχεδιασμό νέων πολιτικών για την κυκλικότητα στον κατασκευαστικό κλάδο, ο οποίος συνιστά έναν από τους πλέον σημαντικούς καταναλωτές πρώτων υλών. Οι εννιά πόλεις εταίροι του συγκεκριμένου δικτύου κατάφεραν να αποκτήσουν μια σε βάθος κατανόηση της κυκλικότητας και ανέπτυξαν μια εξατομικευμένη μεθοδολογία για την ενσωμάτωση της βιώσιμης αυτής θεματικής σε μεγάλα κατασκευαστικά έργα. Στο πλαίσιο του προγράμματος URBACT IV, το δίκτυο LET'S GO CIRCULAR! εστιάζει, πλέον, στην περαιτέρω εξέλιξη της προσέγγισης της κυκλικής οικονομίας, εναρμονίζοντάς την, μάλιστα, τόσο με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας όσο και με εκείνες του Σχεδίου Δράσης της ΕΕ για την Κυκλική Οικονομία. Οι δέκα πόλεις εταίροι του συγκεκριμένου δικτύου εργάζονται πάνω στην ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων για όλα τα θέματα που σχετίζονται με τα κυκλικά αστικά οικοσυστήματα, όπως αυτά που αφορούν τη διαχείριση των πλαστικών αντικειμένων, των υφασμάτων, των ηλεκτρονικών αποβλήτων, των τροφίμων, του νερού, των συσκευασιών, των μπαταριών και των οχημάτων, ανοίγοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, τον δρόμο για μια πραγματική κυκλική αστική μετάβαση.
Κοιτώντας μπροστά: αποτελέσματα της έρευνας και επιπτώσεις
Με το πέρας της καταληκτικής ημερομηνίας διεξαγωγής της έρευνας (31/07/2024), τα στελέχη του προγράμματος URBACT θα προχωρήσουν στη σύνοψη και την ανάλυση των συλλεχθέντων αποτελεσμάτων. Τα αρχικά ευρήματα θα παρουσιαστούν το φθινόπωρο του 2024. Τα αποτελέσματα θα δημοσιευτούν σε μια έκθεση η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα τέλη του τρέχοντος έτους, με την εξαγωγή συμπερασμάτων και τη διατύπωση συστάσεων ως προς την επιθυμητή μορφή της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής κατά την επόμενη ενωσιακή προγραμματική περίοδο (2028-2034). Ακολούθως, το πόρισμα θα κατατεθεί στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Προγράμματος URBACT καθώς και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η χρονική αυτή συγκυρία είναι καίριας σημασίας, καθώς το 2025 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα βρίσκεται ήδη σε διαδικασία προετοιμασίας των προτάσεων της για τους κανονισμούς της νέας ενωσιακής προγραμματικής περιόδου (2028-2034). Τα αποτελέσματα της έρευνας θα χρησιμεύσουν, επίσης, ως μια σημαντική εισροή πληροφόρησης για την αξιολόγηση των επιδόσεων του τρέχοντος προγράμματος (URBACT IV) αλλά και τη διαμόρφωση του μελλοντικού χαρακτήρα του προγράμματος.
Όπως υπογραμμίζει ο Eric Briat, αναπληρωτής προϊστάμενος της Διαχειριστικής Αρχής του Προγράμματος URBACT IV, «το πρόγραμμα είναι υπερήφανο για την παροχή συνεκτικών προτάσεων, σχεδίων και λύσεων πολιτικής που άπτονται των πραγματικών αναγκών των πόλεων, σε συνδυασμό με την ουσιαστική συνεισφορά του στην επίτευξη των στρατηγικών προτεραιοτήτων της ΕΕ. Η εισροή πληροφοριών από όσο το δυνατόν περισσότερες πόλεις και τοπικές αρχές αποτελεί βασικό εργαλείο για τη διαμόρφωση της επόμενης γενιάς προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας εντός του θεσμικού πλαισίου της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής συνοχής».
